Bệnh Achalasia thực quản

Nguyên nhân gây ra Achalasia thực quản do cơ vòng dưới của thực quản (lower esophageal sphicter = LES) co thắt liên tục khiến cho thức ăn và chất lỏng không xuống được dạ dày.

Bệnh Achalasia thực quản là gì?

Achalasia thực quản xảy ra ở mọi tuổi, nhưng thường gặp nhất ở người trên 25. Bệnh không mang tính chất gia đình. Các triệu chứng thường phát triển từ từ, có thể diễn ra nhiều năm trước khi bệnh nhân tìm đến với thầy thuốc. Ở Mỹ, khoảng 2000 trường hợp mới achalasia TQ được chẩn đoán mỗi năm.

Điều trị achalasia TQ cần sự phối hợp của bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa và phẫu thuật lồng ngực được đào tạo chính quy bài bản, giàu kinh nghiệm với đầy đủ các trang thiết bị cần thiết. Bệnh nhân cần được chăm sóc bởi một tập thể bác sĩ và điều dưỡng có kỹ năng cao trong việc điều trị dạng bệnh lý này.

Chuẩn đoán bệnh Achalasia

Chuẩn đoán Achalasia TQ bằng cách hỏi kỹ bệnh sử và khám lâm sàng. Ngoài ra, có thể cần phải sử dụng đến một số xét nghiệm khác như:

Chụp thực quản cản quang (Barium)

Bệnh nhân uống dung dịch barium để giúp thực quản hiện rõ trên X-quang. Thầy thuốc sẽ thấy được hình dạng và hoạt động của cơ thực quản. Trong trường hợp achalisia TQ, X -quang cho thấy hình ảnh thực quản dãn rộng phần trên và hẹp dần ở phía dưới giống mỏ chim hoặc đuôi củ cà rốt. Ngoài ra barium còn ứ đọng ở thực quản lâu hơn trước khi xuống dạ dày.

Nội soi dạ dày thực quản

Giúp thấy rõ phía bên trong của thực quản. Nội soi rất quan trọng để loại trừ ung thư thực quản, một bệnh lý nghiêm trọng khác làm tắc nghẽn đường di chuyển của thức ăn và gây dãn thực quản.

Đo áp suất trong lòng thực quản

Một ống nhỏ được đưa vào thực quản và kết nối với máy đo áp suất. Đo các co bóp của cơ thực quản khi người bệnh nuốt. Trong trường hợp achalasia TQ, không thấy có sóng áp suất do cơ co bóp ở nửa dưới của thực quản. Khi bệnh nhân nuốt áp suất không giảm trong cơ vòng co thắt. Lợi điểm của máy đo áp suất này là chuẩn đoán được achalisia trong giai đoạn sớm nhất.

Điều trị bệnh Achalasia thực quản

+ Nội khoa

Dùng thuốc để làm thư giãn cơ vòng thực quản dưới trước mỗi bữa ăn, giúp thức ăn xuống được dạ dày tốt hơn. Phương pháp điều trị này chỉ tạm thời và có thể không giúp cải thiện tình hình được bao nhiêu. Các tác dụng phụ của thuốc như nhức đầu, tụt huyết áp và phù chân rất thường gặp. Thuốc uống chỉ nên dùng cho những bệnh nhân mắc bệnh ở giai đoạn sơm, không là ứng viên tốt của phẫu thuật, hoặc không thuyên giảm sau khi tiêm toxin botulinum. Các thuốc thường được dùng là nhóm nitrates và nhóm ức chế kênh calcium.

+ Tiêm Toxin Botulinum (Botox)

Toxin Botulinum (Botox) được tiêm trực tiếp vào cơ vòng thực quản dưới qua ngả nội soi. Toxin làm yếu cơ vòng, giúp thức ăn vào được dạ dày. Tiêm toxin Botulinum có hiệu quả ở nhiều người, nhưng sau một vài tháng thường phải tiêm lại. Phương pháp điều trị này thường chỉ dành cho bệnh nhân lớn tuổi hoặc những người có nguy cơ cao khi phẫu thuật.

Boxtox đã được phát triển từ độc tố gây butulism, một dạng ngộ độc thức ăn. Tuy nhiên, botulism, một dạng ngộ độc thức ăn. Tuy nhiên, botulism không phải là mối bận tâm đáng kể khi được dùng với liều rất thấp để điều trị achalasia thực quản. Chưa thấy bệnh nhân nào bị botulism từ phương thức điều trị này.

+ Nong bằng Bóng (Pneumatic Balloon Dilatation)

Đút một bong bóng vào thực quản để nong cơ vòng thực quản dưới. Gây tê họng tại chỗ và gây mê tĩnh mạch để giúp bệnh nhân bớt đau và thư giãn khi tiến hành nong bằng bóng. Thủ thuật này thành công 50 đến 80% trường hợp và không đòi hỏi phải nhập viện. Hiệu quả thường bền vững nếu nong bằng bóng thành công. Tuy nhiên một số bệnh nhân cần nong lại nhiều lần do thực quản co thắt trở lại.

Có 4 đến 5% nguy cơ rách thực quản khi thực hiện thủ thuật. Khi xảy ra biến chứng rách thực quản, cần phải thực hiện ngay phẫu thuật cấp cứu để sửa chữa lại.

+ Phẫu thuật

Phẫu thuật cắt cơ vòng thực quản dưới (esophagomyotomy) hướng được thực hiện qua nội soi ổ bụng. Phẫu thuật này có tên gọi là phẫu thuật Heller (Heller Myotomy) và kéo dài khoảng 2 giờ. Dụng cụ phẫu thuật được đưa vào ổ bụng qua nhiều cổng để cắt cơ vòng thực quản dưới. Phẫu thuật này đòi hỏi nằm viện từ 2 đến 3 ngày. Phẫu thuật quy ước (mổ hở) qua đường rạch ở lồng ngực hoặc bụng để cắt cơ vòng thực quản đòi hỏi bệnh nhân phải nằm viện đến 1 tuần.

Xem tiếp chương